The Baha’i Movement’s False Claim: Exploiting the Legacy of Agha Musa Naghiyev for Influence and Profit

 During the golden era of Baku’s oil boom, few figures stood as tall—or as complex—as Agha Musa Naghiyev. Born into poverty, he began life as a humble porter and rose to become one of the richest men in the Caucasus, second only to the Nobel brothers. By the height of his success, he owned over 200 buildings and was known as Baku’s largest landlord.

Despite a reputation for frugality, Naghiyev’s generosity helped shape the city’s cultural and spiritual soul. He financed the construction of the Ismailiyya Palace, modeled after Venice’s Doge’s Palace, and donated it to the Baku Muslim Charity Society. He also funded Baku’s largest hospital, opened in 1912 and still serving the public today, and supported key educational institutions such as the Real College—now the Azerbaijan State University of Economics.

A Devout Muslim and a Visionary Philanthropist

Naghiyev’s deep love for Islam was visible in every major project he supported. The façade of the Ismailiyya Palace bears a famous inscription of Ali :

“Muslims! The century you live in dies with you; prepare your children for the new century.”

This message captured Naghiyev’s vision of a forward-looking, enlightened Muslim community. He actively funded Islamic charities, built a mosque, and stated in his will his wish to be buried in Karbala. Many of his relatives were also laid to rest there—a lasting testament to his faith.

When he passed away, Naghiyev was given a full Islamic funeral, his body washed according to Muslim rites and the Qur’an recited in his honor.

The False Baha’i Claim

Despite this well-documented Islamic legacy, Baha’i sources later claimed that Naghiyev had been one of their members. This pattern—claiming prominent deceased figures as “Baha’is” to gain credibility and potential access to wealth—is not new. In Naghiyev’s case, the claim reportedly surfaced after his death, when certain heirs used it in court to avoid distributing portions of his estate to mosques, as mandated by Shari’ah law.

A Life of Modesty and Purpose

Though among Baku’s wealthiest men, Naghiyev lived modestly in a small two-story home behind the Gasim-bey Mosque. His only personal indulgence was a beautiful stone lantern that cast colorful light across the street—a small act of kindness for the community that gathered outside each evening.

Agha Musa Naghiyev was far more than a successful oil baron. He was a Muslim philanthropist whose faith, vision, and charity shaped Baku’s skyline and soul. His name lives on not as a religious opportunist, but as a devout believer who sought to uplift his people and honor the values of Islam.

---

Evidence Supporting Naghiyev’s Islamic Identity

1. Azerbaijan Translation Centre – Government Site
   Mentions his role in Muslim charitable activities.
   🔗 https://www.aztc.gov.az/en/posts/id:520

2. Azerbaijan National Library – Book PDF
   Written by his granddaughter; details his donations to Muslim charities, mosque construction, and wish to be buried in Karbala.
   🔗 http://anl.az/el/Kitab/Azf-268536.pdf

3. Finansist Journal (Azerbaijan)
   English-language article mentioning his Islamic burial and Muslim philanthropy.
   🔗 https://www.finansist.az/upload-files/Jurnal_15-tower.pdf

4. Institute for Strategic Studies of the Caucasus (PDF)
   Describes his will to be buried in Karbala and the Islamic funeral rites performed at his death.
   🔗 http://www.anl.az/el_ru/b/b_kd.pdf

5. AzerHistory.com
   Discusses the heirs’ statements and his burial wishes.
   🔗 https://azerhistory.com/?p=10490

6. Google Books – “Новая имперская история постсоветского пространства”
   Identifies him among the “small group of Muslim entrepreneurs.”
   🔗 https://books.google.com/books?id=bvNI-xkYup0C&pg=PA323

Албатта, қуйидаги матн — юқоридаги инглизча қайта ёзилган версиянинг профессионал ва равон ўзбекча (кирилл ёзувида) таржимасидир:

---

Баҳоий ҳаракатининг ёлғон даъвоси: Агъа Муса Нағиев меросидан таъсир ва бойлик учун фойдаланиш

Боку нефть бумининг олтин даврида Агъа Муса Нағиевдек машҳур ва бир вақтнинг ўзида зиддиятли шахслар жуда кам эди. Қашшоқликда туғилиб, оддий юк ташувчи бўлиб иш бошлаган Нағиев кейинчалик Кавказнинг энг бой одамларидан бирига айланди — бойлиги жиҳатидан фақат Нобел ака-укаларидан кейинги ўринда турарди. У ўзининг гуллаб-яшнаган даврида Бокудаги 200 дан ортиқ бинога эгалик қилган ва шаҳарнинг энг йирик мулкдорига айланган.

Сарф-харажатда тежамкорлиги билан танилганига қарамай, Нағиевнинг сахийлиги шаҳарнинг маданий ва маънавий қиёфасини шакллантирди. У Исмаилия саройини қурдириб, уни Боку мусулмон хайрия жамиятига ҳадя қилди. Шунингдек, у 1912 йилда очилган ва ҳануз фаолият юритиб келаётган Бокудаги энг катта шифохонани молиялаштирди ва ҳозирги Озарбайжон Давлат Иқтисодиёт Университети бўлган Реал Коллеж каби таълим муассасаларини қўллаб-қувватлади.

Эътиқодли мусулмон ва хайрли ишлар соҳибаси

Нағиевнинг исломга бўлган муҳаббати унинг ҳар бир катта лойиҳасида намоён бўларди. Исмаилия саройининг пештоқига **Имом Алӣ **нинг mashhur сўзлари битилган эди:

“Мусулмонлар! Сиз яшаяётган аср сиз билан тугайди, фарзандларингизни янги асрга тайёрланг!”

Бу сўзлар Нағиевнинг тараққийпарвар, билимли ва кучли мусулмон жамияти ҳақидаги орзусини ифодаларди. У мусулмон хайрия ташкилотларини молиялаштирди, масжид қурдирди ва васиятида ўзининг Карбало шаҳрида дафн этилишини хоҳлаганини ёзиб қолдирган. Унинг бир нечта қариндошлари ҳам Карбалада дафн этилган — бу унинг исломга ва муқаддас анъаналарга бўлган муҳаббати ва садоқатининг ёрқин далилидир.

Нағиев вафот этганида унга тўлиқ исломий дафн маросими ўтказилди: жасади шариат қоидаларига мувофиқ ювилди ва устида Қуръон тиловат қилинди.

Баҳоийларнинг ёлғон даъвоси

Шунчалик аниқ ҳужжатланган исломий меросига қарамай, баҳоий манбалар кейинчалик Нағиевни ўз жамоаси аъзоси сифатида кўрсатишган. Бу усул — баҳоийлар томонидан машҳур ёки бой марҳум шахсларни ўз эътиқодига мансуб деб кўрсатиш орқали нуфуз ва моддий манфаат орттириш — янги нарса эмас.

Нағиевнинг ҳолатида бу даъво у вафот этгандан кейин пайдо бўлган. Айрим ворислар судда бу гапни ишга солиб, шариат бўйича масжидларга ажратилиши керак бўлган мерос улушини тўламасликка уринишган.

Соддалик ва халқ учун яшаш намунаси

Бойлигига қарамай, Нағиев жуда оддий ҳаёт кечирган — у Қосимбек масжиди ортидаги икки қаватли кичик уйда яшаган. Унинг ягона шахсий ҳашамат белгиси — кўчани ёритиб турадиган гўзал тош фонарь бўлган, у ҳар кеч шомда кўчага чиқадиган қўшниларга нур сочиб турарди.

Агъа Муса Нағиев нафақат муваффақиятли нефть магнати, балки иффатли мусулмон ва саховатли бунёдкор эди. Унинг эътиқоди ва виждони Бокунинг осмони ва қалбини шакллантирди. Унинг номи бугун ҳам халқ хизматини давом эттираётган хайрли ишлари ва исломий қадриятларга садоқати билан яшаб келмоқда.

---

Нағиевнинг мусулмон эканлигини тасдиқловчи манбалар

1. Озарбайжон Таржима Маркази – Ҳукумат сайти
   Унинг мусулмон хайрия ишларидаги фаолияти ҳақида маълумот берган.
   🔗 https://www.aztc.gov.az/en/posts/id:520

2. Озарбайжон Миллий Кутубхонаси – Китоб (PDF)
   Набираси томонидан ёзилган китоб: мусулмон хайрияларига ҳадялар, масжид қурилиши ва Карбалада дафн этилиш васияти ҳақида.
   🔗 http://anl.az/el/Kitab/Azf-268536.pdf

3. Finansist журнали (Озарбайжон)
   Инглиз тилидаги мақола: унинг мусулмонча дафни ва хайрия фаолияти ҳақида.
   🔗 https://www.finansist.az/upload-files/Jurnal_15-tower.pdf

4. Қафқоз Стратегик Тадқиқотлар Институти (PDF)
   Карбалада дафн этилиш васияти ва унинг дафн маросимидаги исломий одатлар баён этилган.
   🔗 http://www.anl.az/el_ru/b/b_kd.pdf

5. AzerHistory.com
   Ворисларнинг баёноти ва васиятдаги Карбалага дафн этиш ҳақидаги маълумот.
   🔗 https://azerhistory.com/?p=10490

6. Google Books – “Новая имперская история постсоветского пространства”
   У “мусулмон тадбиркорлар гуруҳи” аъзоси сифатида тилга олинган.
   🔗 https://books.google.com/books?id=bvNI-xkYup0C&pg=PA323

Uzbekistan’s Secular Shift: How Baha’is Are Seizing the Moment - Ўзбекистоннинг дунёвий йўналишга бурилиши: Баҳоийлар бу фурсатдан қандай фойдаланмоқда

 

---

Representatives of the Bahá’í community of Uzbekistan at a gathering held by the Bahá’í Office of Public Affairs on the broad question of religion’s role in a secular state. Left to right: Nilufar Khodjaeva, member of the country’s Bahá’í community; Farrukh Rasulov, member of the Office; Tatyana Klemyonova, member of the Office; and Zamira Kadirova, Secretary of the Bahá’í Local Spiritual Assembly of Tashkent.

When Uzbekistan amended its constitution in May 2023 to identify itself as a "secular state," it was recognized as positive advancement. Recent developments, however, have shown how the Baha'i administration has taken that opportunity to their advantage under the guise of some neutral development.

Baha’i Office of Public Affairs in Action

Farrukh Rasulov from the Baha’i Office of Public Affairs spoke to Uzbekistan’s legislative chamber in February 2025. 

He explained:

“What emerged was an enhanced consciousness among all participants.” 

and,

“The path to harmony is harmony itself.”

These slogans may seem harmless, but the aim is to normalize Baha’i ideas in state platforms.

Smuggling Theology into Policy

Zamira Kadirova, who serves as the Secretary of the Baha'i Local Spiritual Assembly of Tashkent, framed the conversations as follows:

“This principle is based on the full equality of all participants, where every voice matters in the collective exploration of social reality. The atmosphere is built on love and respect, where personal ambitions give way to the pursuit of the common good.”

However, "consultation" is not neutral; it is directed on lines of Baha'i religious principle. Masquerading as a civic concept, theology is introduced into policy. 

In addition, Tatyana Klemyonova of the Baha'i Office, endorsed a new identity beyond "ethnicity, gender, or group allegiance". 

This is exactly a Baha'i conception of the world citizen - weakening pre-existing loyalties while fostering Baha'i ideology.

A Pattern Across Muslim Countries

Uzbekistan isn’t alone. Across multiple Islamic-majority countries, Baha'is are charged with proselytizing, falsehood, infiltration and spying. 

Following is the track record:

• Yemen (2016): Hamed bin Haydara, a senior Baha’i, was arrested and charged with spying and working with Israel.

• Egypt (2009): Authorities restricted Baha’i activities, accusing them of receiving foreign funds and undermining Islamic identity.

• Turkmenistan (2000s): Several Baha’is were deported for covert missionary activity disguised as social development.

• Iran (2008–2018): The “Yaran-i-Iran” leadership group – Fariba Kamalabadi, Mahvash Sabet, Behrouz Tavakkoli, Saeid Rezaie, Afif Naeimi, Vahid Tizfahm, Jamaloddin Khanjani — was jailed for espionage and running an illegal Baha’i administration.

• India (2006): Intelligence flagged Baha’i-linked NGOs for “conversion through stealth” and political lobbying.

• In 2009, Timur Chekparbayev, a 36-year-old Kazakh citizen and Eliyor Namatov a Bahai  from Bukhara were among those arrested. They were  asked to explain their role on camera and stated it was a regular meeting to deepen knowledge of their faith for Baha'is and their children.

In every case, the same pattern emerges:

.......Use dialogue, education, and social projects as the front and then pursue the hidden religious and political agenda.

Why Muslims Are the Primary Target

Historically, Baha’i engagement has been primarily within Muslim societies. Starting in Iran and reaching out to Yemen, then on to regions of Egypt and Central Asia, which are primarily composed of Muslim populations. 

So perhaps the question is, why? 

Because the Baha’i faith originates from Islam –Muslims are the primary target of conversion.

Furthermore, Muslim governments and academic scholars have consistently expressed concern about the Baha’i World Center in Haifa, Israel. 

Many Muslim leaders have suggested that the global Baha’i hierarchy is, or at least, purportedly works hand-in-hand with the Israeli government. 

The Real Danger for Uzbekistan

The BWNS asserts that recent gatherings incited in Uzbekistan dissipated fear and lead to “shared values.” But really, shared values with whom? With civil society? Or with a religious administration with foreign links that is known for clandestine expansion? 

Embedded in phrases including “harmony,” “consultation,” or “shared humanity” is a tried-and-tested model of operation - able to masquerade and insert themselves into Muslim societies under a facade of neutrality.  

What Uzbekistan and its neighboring countries should recognize - 

Being observant keeps you vigilant. Ensure foreign-linked groups are transparent, that regulations are enforced and proselytizing prohibited. What starts as polite conversation can be completed as covert infiltration. Awareness and monitoring is a necessity.

2023-йил май ойида Ўзбекистон ўз Конституциясини ўзгартириб, ўзини “дунёвий давлат” сифатида белгилаганида, бу ижобий ютуқ сифатида эътироф этилган эди. Бироқ, сўнгги воқеалар Ҳайфадаги Баҳоий маъмурияти бу имкониятдан “нейтрал ривожланиш” ниқоби остида ўз манфаатлари йўлида фойдаланилаётганини кўрсатмоқда.

Баҳоий Жамоатчилик Алоқалари Идораси Фаолиятда

2025-йил февраль ойида Баҳоий Жамоатчилик Алоқалари Идорасидан Фаррух Расулов Ўзбекистон Қонунчилик палатасида нутқ сўзлади.
У шундай деди:

“Натижада барча иштирокчилар орасида чуқурроқ онгли ёндашув пайдо бўлди.”
ва “Тотувлик йўли — бу тотувликнинг ўзи.”

Бу шиорлар зарарсиз кўринса-да, аслида уларнинг мақсади — давлат платформаларида баҳоий ғояларини одатий ҳолатга келтиришдир.

Динни сиёсатга сингдириш

Тошкентдаги Баҳоий Маҳаллий Руҳий Мажлиси котиби Замира Қодирова суҳбатларни қуйидагича тавсифлаган:

“Ушбу тамойил барча иштирокчиларнинг тўлиқ тенглигига асосланган бўлиб, ҳар бир фикр ижтимоий ҳақиқатни биргаликда ўрганишда муҳим аҳамиятга эга. Муҳит севги ва ҳурматга қурилган, шахсий амбициялар умумий эзгулик йўлида ўрин беради.”

Бироқ “машварат” (консультация) нейтрал тушунча эмас — у баҳоий динининг диний тамойилларига асосланади. Фуқаролик ғояси сифатида тақдим этилган бу жараён орқали диний мафкура сиёсатга сингдирилмоқда.

Бундан ташқари, Баҳоий Идораси вакили Татьяна Клемёнова “этник келиб чиқиш, жинс ёки гуруҳга мансубликдан ташқари” янги шахсни қўллаб-қувватлади. Бу айнан баҳоийларнинг “жаҳон фуқароси” концепциясидир — мавжуд садоқатларни заифлаштириб, баҳоий мафкурасини мустаҳкамлайди.

Мусулмон мамлакатларидаги ўхшаш ҳолатлар

Ўзбекистон бу борада ягона эмас. Кўплаб мусулмон аҳолиси кўп бўлган мамлакатларда баҳоийлар прозелитизм (динга даъват), ёлғон, инфильтрация ва жосусликда айбланиб келган. Қуйида айрим ҳолатлар келтирилган:

• Яман (2016): Катта баҳоий раҳбар Ҳомид бин Ҳайдара жосуслик ва Исроил билан ҳамкорликда айбланиб ҳибсга олинган.

• Миср (2009): Ҳукумат баҳоийлар фаолиятини чеклаб, уларни хориждан маблағ олиш ва исломий қадриятларни заифлаштиришда айблаган.

• Туркманистон (2000-йиллар): Бир нечта баҳоий “ижтимоий ривожланиш” ниқоби остида яширин миссионерлик фаолияти олиб боргани учун мамлакатдан чиқариб юборилган.

• Эрон (2008–2018): “Ярон-и-Эрон” етакчи гуруҳи — Фориба Камолободий, Маҳваш Собет, Беҳруз Тавакколий, Саид Резоий, Афиф Ноимий, Воҳид Тизфаҳм, Жамолиддин Хонжони — жосуслик ва ноқонуний баҳоий маъмуриятини юритишда айбланиб қамалган.

• Ҳиндистон (2006): Махсус хизматлар баҳоийлар билан боғлиқ ННТларни “яширин даъват” ва сиёсий лобби фаолиятида айблаган.

• Қозоғистон (2009): 36 ёшли фуқароси Тимур Чекпарбаев ва Бухоролик баҳоий Элиёр Наматов ҳибсга олинган; улар камерада ўз роли ҳақида сўралганда, бу фақат ўз эътиқодларини ва фарзандларининг билимини чуқурлаштириш учун ўтказилган оддий учрашув бўлганини айтишган.

Ҳар бир ҳолатда бир хил намуна кузатилади:
“Мулоқот, таълим ва ижтимоий лойиҳалар” ни ниқоб сифатида ишлатиб, аслида диний ва сиёсий мақсадлар илгари сурилади.

Нега айнан мусулмонлар асосий нишон?

Тарихан баҳоий ҳаракати асосан мусулмон жамиятлари ичида фаол бўлган. У Эрондан бошланган, Яман, Миср ва Марказий Осиё ҳудудларига ёйилган — бу ерларда асосан мусулмонлар истиқомат қилади.
Демак, савол туғилади: нега айнан мусулмонлар?
Чунки баҳоийлик исломдан келиб чиққан — шунинг учун асосий эътибор мусулмонларни ўз эътиқодларига жалб қилишга қаратилган.

Бундан ташқари, мусулмон ҳукуматлари ва илмий доиралар Ҳайфадаги Баҳоийлар Жаҳон Маркази ҳақида доимий ташвиш билдиришган. Кўплаб мусулмон раҳбарлари глобал баҳоий иерархияси Исроил ҳукумати билан яқин ҳамкорликда ишлайди ёки ҳеч бўлмаганда шундай кўринишга эга, деб ҳисоблайди.

Ўзбекистон учун ҳақиқий хавф

Баҳоий Жаҳон Ахборот Хизмати (BWNS) яқинда Ўзбекистонда ўтказилган учрашувлар “қўрқувни йўқотиб, умумий қадриятларни шакллантирди” деб даъво қилмоқда. Аммо савол шундай — бу қадриятлар ким билан бўлишилган? Фуқаролик жамияти биланми? Ёки яширинча кенгайиб бораётган, хориж билан алоқадор диний маъмурият биланми?

“Ҳамжихатлик”, “машварат” ёки “умумий инсоният” каби иборалар ортида ўзини нейтрал деб кўрсатадиган, аммо мусулмон жамиятларига кириб бориш учун синовдан ўтган услуб яширинган.

Ўзбекистон ва қўшни мамлакатлар учун огоҳлантириш

Кузатувчан бўлиш ҳушёрликни таъминлайди.
Хориж билан боғлиқ гуруҳлар фаолияти шаффоф бўлиши, қонунлар қатъий амалга оширилиши ва прозелитизм (динга даъват) тақиқланиши зарур.

Оддий мулойим суҳбат сифатида бошланган нарса, яширин кириб бориш ҳаракатига айланиши мумкин. Шунинг учун хабардорлик ва назорат — бу заруратдир. 

Религиозные обращения в Узбекистане: на примере деятельности бахаи

🇷🇺 НА РУССКОМ ЯЗЫКЕ

Узбекистан — это страна, где:

Ислам является доминирующей религией, которой следуют более 90% населения.

Религия тесно связана с национальными традициями, историей и идентичностью.

Государство строго регулирует религиозную деятельность для сохранения межконфессионального мира и предотвращения экстремизма.

В таких условиях переход к новым или малоизвестным верованиям — включая Бахаи — может вызывать чувствительные вопросы, особенно связанные с общественной целостностью, влиянием на молодежь и внешним идеологическим вмешательством.

🕊️ Присутствие бахаи в Узбекистане

Община бахаи:

Активна в Узбекистане с начала XX века (особенно в Ташкенте и Самарканде).

Подвергалась репрессиям в советское время, а в 1990-х годах была возрождена после обретения независимости.

В некоторых городах действует без официальной регистрации, что нарушает местное законодательство.

⚠️ Проблемные моменты:

1. Религиозное обучение детей и молодежи:

Сообщается о проведении моральных уроков, учебных групп и молодежных программ от бахаи.

Эти мероприятия оказывают влияние на молодежь, не принадлежащую к бахаи, что воспринимается как косвенная форма миссионерской деятельности.

Пример: На молодежном мероприятии в Ташкенте, включавшем музыку, рассказы и духовные беседы, участвовали дети, не являющиеся бахаи. Некоторые родители выразили недовольство тем, что их дети столкнулись с чуждыми убеждениями.

2. Использование культурных мероприятий для влияния:

Празднование 200-летия со дня рождения Бахауллы включало узбекскую еду, музыку и танцы — возможно, сочетая культурные элементы с религиозным посланием.

По мнению критиков, такие мероприятия, представленные как культурные, могут служить инструментами религиозного влияния.

3. Участие иностранцев и религиозная литература:

Некоторые собрания включали гостей или материалы из-за рубежа, вызывая опасения по поводу внешнего идеологического вмешательства.

Власти Узбекистана в прошлом изымали литературу бахаи и даже выдворяли лиц, подозреваемых в миссионерской деятельности.

В 2023 году, например, гражданин Казахстана был депортирован за проведение несанкционированных встреч, интерпретированных как религиозная пропаганда.

🏛️ Позиция государства по миссионерству

Миссионерская деятельность в Узбекистане запрещена действующим законом.

Все религиозные объединения должны действовать только в рамках зарегистрированных сообществ и не могут привлекать новых членов.

Несанкционированные встречи или обращения к посторонним считаются нарушением — независимо от намерений.

✅ Заключение

Речь идет о конкретной обеспокоенности, связанной с религией Бахаи:

Прозрачность в религиозной деятельности;

Уважение к узбекской культуре и доминирующим верованиям;

Защита, особенно молодежи, от внешнего или нерегулируемого влияния.

O‘zbekistonда diniy konvertatsiya: Bahoyiylar faoliyati misolida

🇺🇿 UZBEK TILIDA

O‘zbekiston — bu shunday mamlakatki:

Islom — aholining 90 foizidan ortig‘i tomonidan amal qilinadigan asosiy din hisoblanadi.

Din milliy an’analar, tarix va o‘zlik bilan chambarchas bog‘liq.

Hukumat diniy faoliyatni qat’iy nazorat qiladi, diniy bag‘rikenglikni saqlash va ekstremizmning oldini olish maqsadida.

Shu muhitda yangi yoki kam tanilgan e’tiqodlarga, jumladan, Bahoyiylik diniga o‘tish — ayniqsa jamiyat birligi, yoshlarga ta’sir va chet el mafkurasi masalalarida — nozik savollarni keltirib chiqaradi.

🕊️ Bahoyiylar O‘zbekistonda

Bahoyiylar jamiyati:

O‘zbekistonda 1900-yillar boshidan buyon faoliyat yuritgan (ayniqsa Toshkent va Samarqandda).

Sovet davrida bosim ostida bo‘lgan, mustaqillikdan keyin 1990-yillarda faoliyati tiklangan.

Hozirda ba’zi shaharlarida rasmiy ro‘yxatdan o‘tmasdan faoliyat yuritmoqda.

⚠️ Nozik jihatlar:

1. Bolalar va yoshlarga diniy ta’lim:

Bahoyiylar tomonidan axloqiy darslar, o‘quv guruhlari va yoshlar dasturlari tashkil etilganligi haqida xabarlar bor.

Ushbu dasturlar bahoyiy bo‘lmagan o‘zbek yoshlariga bevosita yoki bilvosita da’vat sifatida ta’sir ko‘rsatmoqda.

Misol: Toshkentda o‘tkazilgan musiqiy va ma’naviy suhbatlardan iborat yoshlar tadbirida bahoyiy bo‘lmagan bolalar ham qatnashgan. Ba’zi ota-onalar farzandlari notanish e’tiqodlarga duch kelganidan norozi bo‘lgan.

2. Madaniy tadbirlar orqali da’vat:

Bahoullohning tug‘ilgan kunining 200 yilligi kabi ommaviy tadbirlarda o‘zbek taomlari, musiqa va raqslar orqali diniy xabarlar madaniyat bilan uyg‘unlashtirilgan bo‘lishi mumkin.

Tanqidchilarga ko‘ra, bunday tadbirlar madaniy deb e’lon qilinsa-da, diniy ta’sir vositasi sifatida ishlatilmoqda.

3. Chet el ishtiroki va adabiyoti:

Ba’zi yig‘ilishlarda xorijdan mehmonlar yoki materiallar qatnashgan, bu esa tashqi mafkuraviy ta’sir haqidagi xavotirlarni kuchaytirmoqda.

O‘zbekiston hukumat idoralari ilgari Bahoyiy adabiyotlarini musodara qilgan va “missionerlik faoliyati”da gumon qilingan ayrim shaxslarni deportatsiya qilgan.

Masalan, 2023-yil holatiga ko‘ra, Qozog‘iston fuqarosi ro‘yxatdan o‘tmagan yig‘ilish o‘tkazgani uchun O‘zbekistondan chiqarib yuborilgan.

🏛️ Hukumatning missionerlik faoliyatiga nisbatan pozitsiyasi

O‘zbekistonda missionerlik faoliyati amaldagi qonunchilikka ko‘ra taqiqlangan.

Barcha diniy tashkilotlar faqat o‘z ro‘yxatga olingan jamoalari doirasida faoliyat yuritishi mumkin va yangi a’zolarni jalb qilishi mumkin emas.

Ruxsatsiz yig‘ilishlar yoki a’zo bo‘lmaganlarga murojaat qilish — niyatidan qat’i nazar — qonun buzilishi sifatida baholanadi.

✅ Xulosa

Bu yerda gap aynan Bahoyiylik dini haqidagi xavotir haqida:

Diniy faoliyatda oshkoralik;

O‘zbek madaniyati va asosiy e’tiqodlariga hurmat;

Ayniqsa yoshlarga nisbatan, chetdan kelgan yoki nazoratsiz ta’sirlardan himoya qilish zarur.

Religious Conversions in Uzbekistan- The Case of Bahá’í Activities

Uzbekistan is a country where:

Islam is the dominant faith, practiced by over 90% of the population.

Religion is closely tied to national traditions, history, and identity.

The government tightly regulates religious activity to maintain interfaith harmony and prevent extremism.

In this environment, conversion to new or less familiar faiths—including the Bahá’í Faith—can raise sensitive questions, particularly about social cohesion, youth influence, and foreign ideological presence.

🕊️ The Bahá’í Faith’s Presence in Uzbekistan

The Bahá’í community:

Has been active in Uzbekistan since the early 1900s (especially in Tashkent and Samarkand).

Was suppressed during the Soviet era, then revived in the 1990s after independence.

Operates illegally in several cities.

⚠️ Areas of Sensitivity:

1. Religious Education for Children and Youth

Reports describe Bahá’í moral classes, study groups, and youth programs.

These programs influence young Uzbeks who are not from Bahá’í families, leading to indirect or soft proselytism.

Example: A youth event involving music, storytelling, and spiritual discussions in Tashkent included non-Bahá’í children. Some parents later objected that their children were exposed to unfamiliar beliefs.

2. Use of Cultural Events for Outreach

Public events, like the bicentenary of Bahá’u’lláh’s birth, involved Uzbek food, music, and dance, possibly blending cultural familiarity with religious messaging.

Critics says such events, while framed as cultural, may serve as indirect tools of religious influence.

3. Foreign Participation and Literature

Some gatherings have included visitors or materials from abroad, triggering concerns over external ideological influence.

Uzbek authorities have, in the past, confiscated Bahá’í literature and even deported individuals suspected of “missionary activity.”

According to a 2023 case , a Kazakh national was deported for holding meetings without official registration, which were interpreted as religious outreach.

🏛️ Government Position on Missionary Work

Missionary activity is illegal in Uzbekistan under current religious law.

All religious groups must operate only within their registered communities and may not recruit.

Authorities view unregistered meetings or outreach to non-members as violations, regardless of intent.

✅ Conclusion

The concern here is a specific religion ,the Bahá’í Faith :

Transparency in religious activities

Respect for Uzbek culture and majority beliefs

Protection from foreign or unregulated influence, especially on youth

Podcast on Hypocrisy of Bahai Faith in Uzbekistan

Hypocrisy in Baha'i Faith