O‘zbekistonда diniy konvertatsiya: Bahoyiylar faoliyati misolida

🇺🇿 UZBEK TILIDA

O‘zbekiston — bu shunday mamlakatki:

Islom — aholining 90 foizidan ortig‘i tomonidan amal qilinadigan asosiy din hisoblanadi.

Din milliy an’analar, tarix va o‘zlik bilan chambarchas bog‘liq.

Hukumat diniy faoliyatni qat’iy nazorat qiladi, diniy bag‘rikenglikni saqlash va ekstremizmning oldini olish maqsadida.

Shu muhitda yangi yoki kam tanilgan e’tiqodlarga, jumladan, Bahoyiylik diniga o‘tish — ayniqsa jamiyat birligi, yoshlarga ta’sir va chet el mafkurasi masalalarida — nozik savollarni keltirib chiqaradi.

🕊️ Bahoyiylar O‘zbekistonda

Bahoyiylar jamiyati:

O‘zbekistonda 1900-yillar boshidan buyon faoliyat yuritgan (ayniqsa Toshkent va Samarqandda).

Sovet davrida bosim ostida bo‘lgan, mustaqillikdan keyin 1990-yillarda faoliyati tiklangan.

Hozirda ba’zi shaharlarida rasmiy ro‘yxatdan o‘tmasdan faoliyat yuritmoqda.

⚠️ Nozik jihatlar:

1. Bolalar va yoshlarga diniy ta’lim:

Bahoyiylar tomonidan axloqiy darslar, o‘quv guruhlari va yoshlar dasturlari tashkil etilganligi haqida xabarlar bor.

Ushbu dasturlar bahoyiy bo‘lmagan o‘zbek yoshlariga bevosita yoki bilvosita da’vat sifatida ta’sir ko‘rsatmoqda.

Misol: Toshkentda o‘tkazilgan musiqiy va ma’naviy suhbatlardan iborat yoshlar tadbirida bahoyiy bo‘lmagan bolalar ham qatnashgan. Ba’zi ota-onalar farzandlari notanish e’tiqodlarga duch kelganidan norozi bo‘lgan.

2. Madaniy tadbirlar orqali da’vat:

Bahoullohning tug‘ilgan kunining 200 yilligi kabi ommaviy tadbirlarda o‘zbek taomlari, musiqa va raqslar orqali diniy xabarlar madaniyat bilan uyg‘unlashtirilgan bo‘lishi mumkin.

Tanqidchilarga ko‘ra, bunday tadbirlar madaniy deb e’lon qilinsa-da, diniy ta’sir vositasi sifatida ishlatilmoqda.

3. Chet el ishtiroki va adabiyoti:

Ba’zi yig‘ilishlarda xorijdan mehmonlar yoki materiallar qatnashgan, bu esa tashqi mafkuraviy ta’sir haqidagi xavotirlarni kuchaytirmoqda.

O‘zbekiston hukumat idoralari ilgari Bahoyiy adabiyotlarini musodara qilgan va “missionerlik faoliyati”da gumon qilingan ayrim shaxslarni deportatsiya qilgan.

Masalan, 2023-yil holatiga ko‘ra, Qozog‘iston fuqarosi ro‘yxatdan o‘tmagan yig‘ilish o‘tkazgani uchun O‘zbekistondan chiqarib yuborilgan.

🏛️ Hukumatning missionerlik faoliyatiga nisbatan pozitsiyasi

O‘zbekistonda missionerlik faoliyati amaldagi qonunchilikka ko‘ra taqiqlangan.

Barcha diniy tashkilotlar faqat o‘z ro‘yxatga olingan jamoalari doirasida faoliyat yuritishi mumkin va yangi a’zolarni jalb qilishi mumkin emas.

Ruxsatsiz yig‘ilishlar yoki a’zo bo‘lmaganlarga murojaat qilish — niyatidan qat’i nazar — qonun buzilishi sifatida baholanadi.

✅ Xulosa

Bu yerda gap aynan Bahoyiylik dini haqidagi xavotir haqida:

Diniy faoliyatda oshkoralik;

O‘zbek madaniyati va asosiy e’tiqodlariga hurmat;

Ayniqsa yoshlarga nisbatan, chetdan kelgan yoki nazoratsiz ta’sirlardan himoya qilish zarur.